تفسیر دین و تأثیر آن بر آراء و اندیشه های سیاسی محمد تقی مصباح یزدی و محمد مجتهد شبستری

thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد
author محسن شفیعی سیف آبادی
adviser امیر روشن محمد عابدی اردکانی
Number of pages: First 15 pages
publication year 1390

abstract

یکی از نکاتی که توجه پژوهشگران تاریخ اندیشه های سیاسی، اجتماعی و دینی را به خود جلب می کند، اختلاف آراء اندیشمندان سیاسی و اجتماعی، به ویژه اختلاف آرای سیاسی روشنفکران و علمای دینی به عنوان دو قشر تأثیرگذار در یک دوره تاریخی مشخص است. بدیهی است که تاریخ ما به خوبی این اختلافات و تفاوت های آراء و اندیشه ها را در خود بایگانی و نگهداری کرده است، اما علّت اصلی این تفاوت آراء سیاسی، به خوبی مورد بحث و تحلیلی روشمند قرار نگرفته است. اینجا است که ذهن پژوهشگر در صدد بر می آید تا بفهمد چرا اختلاف اندیشه های متفکران مذهبی، به ویژه روشنفکران دینی با علمای سنتی تا بدانجا است که گاهی یکدیگر را طرد، نقد و حتی تکفیر می کنند. تقابل اندیشه سیاسی شیخ فضل الله و میرزا محمد حسین نائینی در دوران مشروطه یک نمونه از آن است. در آن دوران، طرفداران و طراحان مشروطه، مخالفان خود را محاربان امام زمان می نامیدند و از طرف دیگر مخالفان مشروطه، موافقان و ایدئولوگ های مشروطه را ملحد و بی دین اعلام می نمودند (حسینی زاده، 1386: 85-70). در عصر حاضر نیز در ایران، این اختلاف آراء میان صاحب نظران دینی دیده می شود که مصداق آن محمد تقی مصباح یزدی و محمد مجتهد شبستری است. این دو اندیشمند سیاسی-مذهبی نگاهشان به دین با یکدیگر متفاوت است. این نگاه متفاوت، عامل اصلی اختلاف در آراء سیاسی این دو متفکر است. شبستری با اتخاذ روش های جدید به تفسیر دین می پردازد و در نهایت به این نتیجه می رسد که از دین تفسیرهای متفاوت و متعددی می شود و به صراحت بیان می دارد که دین یک امر معنوی است و برای تعیین نوع حکومت و سیاست گذاری نازل نشده است. در مقابل، مصباح یزدی با روش فقهی خود به گونه ای دیگر به این امر می پردازد و تأکید دارد که اساساً یک تفسیر بیشتر وجود ندارد و آن هم تفسیر فقهی با روش سنتی علمای اسلامی است. در نتیجه، او جدایی دین از سیاست را محال می داند. بنابر این، در این رساله، تفسیر متفاوت این دو از دین و تأثیر آن بر دیدگاه و اندیشه های سیاسی آنها، به خصوص مقوله هایی چون دموکراسی، آزادی، حقوق زنان و حقوق بشر مورد بررسی قرار خواهد گرفت. با این ملاحظات، سوال اصلی این تحقیق عبارت است از: «اختلاف آراء و اندیشه سیاسی محمد تقی مصباح یزدی و محمد مجتهد شبستری از چه عاملی نشأت می گیرد؟ و چرا آنها در تفسیر دین به نتایج متفاوتی می رسند؟»

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

انسان شناسی در اندیشه محمد تقی مصباح یزدی و محمد مجتهد شبستری و تاثیر آن بر آرای سیاسی آنها

یکی از مسائل مورد بررسی در حوزه اندیشه سیاسی، توجه به انسان شناسی و نقش آن در شکل دادن به آراء سیاسی متفکران و فیلسوفان است. در این میان مصباح یزدی و مجتهد شبستری به عنوان دو تن از برجسته ترین متفکرانی که آراء سیاسی شان فضای سیاسی کشور را متاثر از خود کرده است، مورد توجه قرار گرفته اند. بنابراین، سوال اصلی که پژوهش حاضر قصد دارد به آن بپردازد این است که، انسان شناسی این دو شخصیت چه تاثیری بر آر...

تاثیر انسان شناسی بر تفسیر مفهوم آزادی در اندیشه آیت اله محمدتقی مصباح یزدی و محمد مجتهد شبستری

full text

قرائت انسانی از دین؛ ارزیابی دیدگاه محمد مجتهد شبستری

یکی از مهم‌ترین مباحثی که امروزه در حوزۀ دین‌شناسی و درک تعالیم دین مطرح می‌شود، امکان فهم دین بر اساس قرائت انسانی و تجربۀ دینی است. وقتی از قرائت انسانی دین سخن به میان می‌آید، دو نکته به شکل توأمان مفروض و منظور گرفته می‌شود: اول آنکه امکان فهم دین برای انسان میسر است؛ دوم آنکه فهم دین منحصر به آنچه تاکنون تحت عنوان فهم ماورایی و الهی از دین مطرح بوده، منحصر نیست و می‌توان قرائتی انسانی از آ...

full text

تأثیر هرمنوتیک بر اندیشه سیاسی در ایران با بررسی موردی اندیشه سیاسی محمد مجتهد شبستری

چکیده ندارد.

15 صفحه اول

بررسی دو خوانش از مردم‌سالاری در جریان‌های اندیشۀ دینی معاصر ایران

در این مقاله تأثیر رویکرد تفسیری محمد مجتهد شبستری به عنوان یکی از نوگرایان دینی و آیت‌الله مصباح یزدی به عنوان یکی از نمایندگان جریان اسلام سیاسی فقاهتی بر نوع نگاه آنها به الگوی نظم سیاسی دموکراتیک مورد بررسی قرار گرفته است. محمد مجتهد شبستری از روش های جدید برای تفسیر متون دینی استفاده کرده و با اتخاذ روش هرمنوتیک، دین را به گونه ای تفسیر کرده است که قابلیت پذیرش یک نظام دموکراتیک را ...

full text

قرائت دینی مجتهد شبستری ورابطه آن با آراء سیاسی وی

محمد مجتهد شبستری (1315 ه. ش ) از جمله نوگرایان دینی ایران معاصر می باشد که با استفاده از دانش هرمنوتیک به دین و متون دینی می نگرد. مرکز ثقل نگرش شبستری مقوله (تجربه دینی) است که خود محصول قرائت وی از دین است . از نظر شبستری، این مقوله در حوزه خصوصی جای دارد. از طرفی، شبستری در حوزه سیاست نیز نظریاتی را ابراز کرده که متفاوت ومتمایز از آراء سیاسی رایج در اندیشه شیعی است. در اینجا ، این سؤال مطرح...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد

Keywords

تفسیر دین هرمنوتیک قصد گرا و مولف محور مجتهد شبستری مصباح یزدی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com